De Rijke Noordzee: Versterking Onderwaternatuur In Windparken Op Zee
Geschreven op 3-9-2018 - Erik van Erne. Geplaatst in Agenda, Natuur
Update 3 maart 2021: Afgelopen zomer lukte het om bij de oesterkweek van project De Rijke Noordzee samen met een groep experts oesterlarven te laten groeien tot oesterbroed.
De ruim 30.000 jonge oesters zijn uitgezet in de Zeeuwse Voordelta. Men gaat nu onderzoeken hoe de oesters groeien, en of de materialen waarop ze zitten daarop van invloed zijn.
De Rijke Noordzee is een initiatief van Natuur & Milieu en Stichting De Noordzee. De organisaties doen onderzoek naar natuurontwikkeling in windparken op zee. Windparken krijgen zo een dubbele functie: energie leveren én natuurversterking. ‘Een oesterbank laat de natuur onder water weer floreren. Een oesterrif geeft andere dieren beschutting, zorgt voor voedsel en schoon water, dé basis van een gezond ecosysteem’, aldus Coolen.
Het kweken van de platte oester is complex. Oesterlarven bereiken de volgende levensfase van de jonge oester, oesterbroed, vaak niet. Bij oesterbroed zet de larf zich vast op een schelp, steen of ander materiaal. Bij de kweeklijn van De Rijke Noordzee is dat nu wel gelukt. Bovendien is het oesterbroed getest op de veelvoorkomende parasiet Bonamia ostreae. Bonamia veroorzaakt bij platte oesters ontstekingen, die na een aantal jaar dodelijk kunnen zijn. Zowel de volwassen oesters in de kweeklijn, afkomstig uit Zeeland, als het broed zijn vrij van deze parasiet. ‘Een mijlpaal, een ziektevrije populatie oesters in de Noordzee komt weer een stap dichterbij’, aldus Coolen.
Het oesterbroed heeft zich gehecht aan verschillende soorten schelpen en aan een Reef Cube: een kunstmatig rif dat speciaal ontworpen is voor natuurontwikkeling in windparken op zee. Duikers hebben de jonge oesters uitgezet op de zeebodem, in de Zeeuwse Voordelta vlakbij de Brouwersdam. De vraag is nu hoe de oesters groeien in het wild, of ze overleven en of de materialen waarop ze vastzitten daarop van invloed zijn.
De Rijke Noordzee doet binnen verschillende windparken onderzoek naar de aanleg van schelpdierbanken. Naast deze projecten op zee heeft zij op land nu dus ook een eigen kweeklijn voor gezonde platte oesters. ‘We zetten ons met hart en ziel in voor een duurzame wereld en meer natuur. Maar dat moet wel op een verantwoorde manier, daarom werken wij hieraan mee’, aldus Coolen. De Rijke Noordzee wordt gesteund door de Nationale Postcodeloterij.
Nederland kent verschillende initiatieven gericht op het herstellen van oesterpopulaties. Het merendeel van de organisaties werkt samen onder de naam Kweek en Onderzoek Platte Oesters in Nederland (KOPON), ook de Rijke Noordzee is hieraan verbonden. Natuurorganisaties als WNF en ARK Natuurontwikkeling werken aan de terugkeer van oesterbanken via natuurherstelprojecten.
3 februari 2020: Het Convenant De Rijke Noordzee is getekend op het kantoor van de Nationale Postcode Loterij.
Tennet, Eneco, van Oord, Blauwwind, Ørsted, Natuur & Milieu zetten samen met stichting Noordzee hun handtekening onder het Convenant: De Rijke Noordzee.
Deze organisaties hebben allemaal een belangrijke relatie met de Noordzee. Met dit convenant scharen ze zich achter een gemeenschappelijk doel: een gezonde Noordzee, bron van duurzame energie, met rijke natuur en vol leven.
15 februari 2019: Droomfondsbijdrage van de Nationale Postcode Loterij van 8,5 miljoen euro voor De Rijke Noordzee.
Door de droomfondsbijdrage kunnen Natuur & Milieu en Stichting de Noordzee voor het eerst op grote schaal de onderwaternatuur versterken in windparken op de Noordzee. Een droom wordt werkelijkheid.
Op vijf locaties in Nederlandse windparken worden levende riffen gebouwd met onder meer oesters, paardenmosselen en kokerwormen. De rifstructuren, die worden ontworpen en getest in een lab, bestaan uit harde materialen waarop diverse soorten zich kunnen aanhechten. Zo wordt een windpark ook een kraamkamer voor onderwaternatuur.
Daarnaast wordt grondig onderzocht wat de optimale omstandigheden zijn hiervoor. Dit vergroot de kans dat natuurversterking in toekomstige windparken ook succesvol zal zijn.
Tijdens het Goed Geld Gala van de Nationale Postcode Loterij op 4 maart wordt het miljoenenbedrag officieel overhandigd.
3 september 2018: Stichting De Noordzee en Natuur & Milieu starten een uniek project voor het versterken van onderwaternatuur in windparken: De Rijke Noordzee.
Tijdens een pilot in windpark Eneco Luchterduinen wordt onderzocht hoe natuurversterking en het opwekken van duurzame energie elkaar kunnen verrijken. In de pilot wordt samengewerkt met ASN Bank, Eneco en Van Oord.
Het demonstratieproject levert een blauwdruk op voor natuurherstel onder water in alle windparken op zee, zodat dit straks de standaard kan worden bij de bouw van nieuwe parken. De komende jaren worden veel grote, nieuwe windparken gebouwd in het Nederlandse deel van de Noordzee. Via de blauwdruk willen de organisaties stimuleren dat deze ontwikkeling hand in hand gaat met natuurversterking.
Binnen windparken mag niet met sleepnetten worden gevist en de palen van de windmolens bieden een aanhechtingsplek voor zeeleven. Daarmee zijn windparken de ideale locatie om actief de onderwaternatuur te versterken. In het windpark worden verschillende soorten kunstriffen geplaatst en oesters uitgezet. De oesters produceren larven die er aan bijdragen dat in het gebied een volwaardig rif ontstaat dat allerlei andere soorten aantrekt, zoals krabben, vissen en zeehonden. Zo dient een windpark als kraamkamer voor onderwaternatuur.
Door menselijk ingrijpen en ziektes zijn natuurlijke riffen, vaak schelpdierbanken, nagenoeg volledig uit de Noordzee verdwenen. Riffen vervullen een belangrijke functie onderwater: ze filteren water en zijn een aanhechtingsplek en bron van voedsel. In de pilot onderzoeken de organisaties wat de beste omstandigheden zijn om de onderwaternatuur weer op te laten bloeien. De opgedane kennis wordt gebruikt voor de blauwdruk die toegepast kan worden op toekomstige windparken.
De rifstructuren worden in het najaar met een installatieschip van Van Oord geplaatst in windpark Eneco Luchterduinen. Het kunstrif bestaat uit onder meer zogenaamde ‘rifballen’ en kooien met volwassen oesters. De natuurontwikkeling wordt door Bureau Waardenburg, Sas consultancy en Wageningen Marine Research wetenschappelijk onderzocht en met o.a. onderwatercamera’s gemonitord. ASN Bank maakt het project financieel mede mogelijk. Bron: De Rijke Noordzee
Zie ook: Het Eneco Windpark Luchterduinen (129 MW): 56% meer Nederlandse Windenergie op Zee - Het Prinses Amalia Windpark levert Topprestaties – Het Gemini Offshore Windpark: Funderingen Buitengaats en Zee-Energie Geplaatst – Eneco Windpark Delfzijl Noord: Duurzame Stroom voor Nieuw Datacenter van Google – Offshore Windpark Borssele: 94 Windturbines Goed voor 752 MW by Siemens en Ørsted - Windpark Hollandse Kust Noord Kavels I en II - Windpark Hollandse Kust Zuid I en II: Chinook (Nuon Vattenfall) Zonder Subsidie Op Zee Bouwen – Het Eneco Windpark Luchterduinen: 56% meer Nederlandse Windenergie op Zee – Meewind: Investeren in Duurzame Windenergie Parken Belwind 1, Northwind en Nobelwind – Belwind gaat er komen: 330 MegaWatt duurzame energie erbij – Het Norther Windpark by Elicio en Eneco: Het Grootste Offshore Windpark van België – Windparken Boven de Wadden: Groningen Wil 10 Gigawatt aan Windparken boven Waddeneilanden – Energie-Eiland Voor Schaalvergroting Windenergie op Nederlandse Noordzee by TenneT – Energie Eiland op de Doggersbank in de Noordzee: Het Hub en Spoke Concept by TenneT - Windenergie Op Zee 2030: Windparken Hollandse Kust West, Wadden-Eilanden en IJmuiden Ver
Erik van Erne zegt:
7 november 2018 om 21:29 | Permalink
Oesters En Kunstriffen Geplaatst In Windpark Luchterduinen op Noordzee
Afgelopen maandag zijn door Natuur & Milieu, Stichting De Noordzee, Van Oord en Eneco Luchterduinen kooien met platte oesters en rifballen geïnstalleerd in windpark Luchterduinen, 23 kilometer ten westen van IJmuiden. Met het project De Rijke Noordzee wordt onderzocht hoe natuurversterking en het opwekken van duurzame energie elkaar kunnen verrijken. Deze pilot wordt mede mogelijk gemaakt door de ASN Bank.
Vanuit de haven van IJmuiden zijn de rifstructuren met een installatieschip van Van Oord geplaatst in windpark Eneco Luchterduinen op zo’n 20 meter diepte. Het kunstrif bestaat uit onder meer kooien met volwassen oesters en rifballen. De totale oppervlakte van deze pilot beslaat 3 hectare (100 bij 300 meter).
Vissen over de bodem is in windparken verboden. Daarnaast bieden de palen van windmolens een aanhechtingsplek voor zeeleven. Dat maakt windparken de ideale locatie voor het actief versterken van onderwaternatuur. De geplaatste oesters produceren larven, waardoor er in het gebied een volwaardig rif kan ontstaan dat veel andere soorten aantrekt, zoals krabben, vissen en zeehonden. Zo dient een windpark als kraamkamer voor onderwaternatuur.