Anders Bekeken

Depot Amsterdam Noord Energieneutraal En EYE Collectiecentrum by cepezed

In het nieuwe depot in Amsterdam Noord zal de temperatuur variëren tussen de 13 en 18 graden.

Een enorme ruimte die koel gehouden wordt, levert dat niet een flinke energierekening op ?

Nee hoor, het nieuwe Depot Amsterdam Noord wordt zelfs energieneutraal.

Het koel houden is daarbij nog niet de grootste post in de energievraag, de continue luchtverversing met vele filtersecties vraagt de meeste energie. Het Stadsarchief en de bouwer stonden dus voor een flinke uitdaging. Voor het nieuwe depot in Amsterdam Noord zijn de voorschriften van toepassing voor de bouw en inrichting van archiefbewaarplaatsen uit de Archiefregeling. Daarin staan onder meer eisen voor temperatuur en relatieve luchtvochtigheid. Daarnaast heeft de gemeente Amsterdam een Agenda Duurzaamheid waarin wordt beschreven wat gerealiseerd dient te worden ten aanzien van duurzame energie, schone lucht, klimaatadaptatie en circulaire economie.

In het nieuwe depot zal de temperatuur variëren tussen de 13 en 18 graden met een relatieve luchtvochtigheid van 40-50%. Dat is een lage temperatuur, lager dan voorgeschreven. Toch wordt er energie mee bespaard. Dat zal gerealiseerd worden door slimme toepassingen en een nauwe samenwerking tussen ontwerper, bouwer en het Stadsarchief. In hoofdzaak maken drie maatregelen een energieneutraal Depot Amsterdam Noord mogelijk: een hoge isolatiewaarde van het gebouw; slimme opwekking en (her)gebruik van energie en een innovatief klimaatbeheer.

De isolatiewaarden aan de bouwkundige kant zijn gerealiseerd door middel van een zware constructie van het gebouw met een extreem hoge isolatiewaarden van dak en gevel. Tevens is gezorgd voor een hoge mate van luchtdichtheid. De luchtdichtheid bijvoorbeeld van de aansluitingen van de kozijnen op de muren, getest tijdens de bouw, is uitstekend. Tenslotte is de beperkte hoeveelheid beglazing zonwerend gemaakt. Het depot moet immers vooral koel blijven.

En waar komt al die duurzame energie vandaan? Voor een deel wordt stadsverwarming gebruikt, een deel komt van warmteterugwinning uit de koelmachines die zijn geïnstalleerd. Verder wordt energie opgewekt met zonnepanelen die op het dak zijn geplaatst. Die 800 PV-panelen, zoals ze officieel worden genoemd, zijn goed voor zo’n 190.000 kWh per jaar. De donkere band op de gevels op de noordwest- en zuidwest zijde bestaat ook uit PV-panelen. Dat zijn er nog eens bijna 300.

De laatste, maar zeker niet de minst belangrijke, maatregel in het energieneutraal maken van het Depot Amsterdam Noord is het innovatieve klimaatbeheer. Het Stadsarchief ontwikkelde een variabele temperatuurbeheersing, tussen de eerder genoemde 13 en de 18 graden. Daarmee wordt in feite energie gebufferd. Door de temperatuur ruim binnen de voorschriften te houden, maar wel mee te laten lopen met de seizoenen, wordt de koelbehoefte sterk beperkt. Amsterdam en het Stadsarchief zijn trots op deze duurzame prestatie.

De energie-neutrale bewaarplaats is onlangs opgeleverd en vormt een uitbreiding van het Stadsarchief Amsterdam in gebouw de Bazel aan de Vijzelstraat. De bewaarplaats heeft een vloeroppervlakte van 3000 vierkante meter en geeft ruimte aan 45 kilometer strekkende meters archief. Het ontwerp is van architectenbureau cepezed. Het project is een Design, Build & Maintain-opdracht waarvoor cepezed samenwerkt met BAM Bouw en Techniek.

BAM Bouw en techniek zet sterk in op duurzaamheid. Materiaalgebruik wordt geminimaliseerd en het beheer en onderhoud is uiterst efficiënt. De archiefbewaarplaats zal onder meer door bouwwijze, toepassing van zonnepanelen en warmtewisselaars minimaal evenveel energie opwekken als verbruiken. Architectenbureau cepezed is bij het ontwerp uitgegaan van een efficiënt en functioneel depot dat voorziet in een comfortabele en veilige werkomgeving.

Het Stadsarchief De Bazel aan de Vijzelstraat in Amsterdam kampt met gebrek aan archiefopslagruimte. De Gemeente Amsterdam gaf daarom opdracht een nieuwe, aanvullende archiefbewaarplaats te realiseren voor documenten daterend van na 1850. Het nieuwe vier lagen tellende stadsarchief op het Cornelis Douwesterrein in Amsterdam-Noord op de hoek van de Tt. Vasumweg en de Internetstraat met een 3.000 m2 groot nieuwbouwvolume vult nagenoeg de hele kavel op een smalle afgesloten patio aan de achterzijde na.

Ontsloten middels een zwaar hek vanaf de Internetstraat fungeert de patio als eerste beveiligingsschil van het complex, parkeerplaats voor personeel en bezoekers en toegang tot de expeditie.

Spil van de expeditie vormt het truckdock; een inpandige ruimte waar de elektrische autootjes van het Stadsarchief veilig en droog kunnen laden en lossen. Het dock vormt een centraal punt in de gebouwindeling die geoptimaliseerd is voor een efficiënt werkproces en de strikte beveiligingsgrenzen. Om het dock zijn de personeelskantine, kantoorruimte en de diverse ondersteunende functies gesitueerd. Glazen puien scheiden alle ruimten met behoud van transparantie en lange zichtlijnen.

Na de truckdock worden binnenkomende archiefmaterialen in de intakeruimte gescheiden in een zogenaamde vuile en schone stroom. In de vuile ruimten worden materialen gereinigd en zo nodig in quarantaine gezet. Schone archiefmaterialen gaan naar de registratieruimte of indien al geregistreerd direct door naar de depots. Die zijn ontsloten middels een ruime centraal gelegen verkeerszone, voorzien van een lift en trappenhuizen.
De depotruimten, voor ruim 45 strekkende kilometer aan archiefplanken, zijn logisch en overzichtelijk ingedeeld en per niveau afzonderlijk benaderbaar. Voor de beste archiveringsomstandigheden en energiebesparing vindt de klimatisering plaats volgens het zo geheten Scandinavisch model.

Door de geheel vlakke antracietkleurige gevelbeplating krijgt het gebouw een stoer en robuust aanzicht. Zorgvuldige detaillering draagt sterk bij aan het hoogwaardige uiterlijk. De brede strook PV-panelen aan de gevel is lichtgrijs uitgevoerd voor een ton-sur-ton-effect.

Het project zet in op minimaal materiaalgebruik evenals hoge een duurzaamheid en beheers- en onderhoudsefficiëntie. De toepassing van geprefabriceerde componenten met standaard systeemmaten borgt een schone en snelle assemblage met eventuele de mogelijkheid voor de- en remontage. Deze door cepezed veelvuldige gebruikte bouwmethodiek sluit naadloos aan bij de ambities van de Gemeente Amsterdam om bij te dragen aan de circulaire economie.

Een totaal van 1.644 m² aan pv -panelen op gevel en dak voorziet ruimschoots in de eigen energiebehoefte van het ‘nul-op-de-meter’ archiefgebouw, en met een epc van 0. Het stroomsurplus wordt aan het net terug geleverd. De voornoemde patio heeft een groene inrichting met grasstenen en beplanting alsook een waterretentie van ruim 150m² voor het overtollige regenwater. De oplevering van het op duurzaamheid en circulariteit geënte depotgebouw vindt medio 2019 plaats.

Het EYE Collectiecentrum is gehuisvest in het nieuwe archiefgebouw Depot Amsterdam in Amsterdam-Noord, direct nabij het EYE-museumgebouw aan het IJ. Het nieuwe Collectiecentrum brengt drie werkterreinen samen: conservering, restauratie en onderzoek. Curatoren, restauratoren en depotmedewerkers, zeventig man in totaal met de vrijwilligers meegerekend, zijn nu in één pand verenigd. Circa 5.800 m2 groot biedt het nieuwe onderkomen de perfecte opslag- en bewaarcondities voor de collecties van het filminstituut. Het vormt zo een duurzame oplossing voor de problemen met de oude bewaarplaatsen, die weinig efficiënt verspreid over diverse locaties lagen en goeddeels ontoereikend waren. Vanwege hun hoge graad van brandbaarheid bevinden alleen de nitraatfilms van het museum zich nu nog ergens anders. Naast de depots behuist het gebouw een modern expertisecentrum waar herstel van kwetsbaar materiaal plaatsvindt en een internationaal publiek van wetenschappers, cineasten en studenten de film- en andere collecties van EYE kan raadplegen.

Het Collectiecentrum heeft vier bouwlagen en een strakke vormgeving met een huid van damwandprofielplaat en glas. Aan de straatzijde heeft het over de volle lengte een uitnodigende, dubbelhoge transparante plint. Hierin bevinden zich zowel de kantoren, onderzoeksruimten en restauratiewerkplaatsen met bijbehorende faciliteiten als de EYE Study, waar professionals terecht kunnen voor research in de collecties met films, dvd’s, boeken, tijdschriften, scenario’s, affiches, foto’s, persoons- en instellingsarchieven, audio, bladmuziek en filmapparatuur. Ook bewaart EYE grote decorstukken. De multifunctionele filmzaal met 30 stoelen is voor bijvoorbeeld persvoorstellingen, academische workshops en screenings met filmmakers.

Depot Amsterdam voorziet totaal in elf depots van ieder 300 m², waarvan er nu acht in gebruik zijn bij EYE. De opslagruimten voldoen volledig aan alle wettelijke eisen als voorgeschreven door de Archiefregeling. Zowel de temperatuur als de luchtvochtigheid is regelbaar. Alle depots zijn te bereiken via één centraal gelegen verticale ontsluiting. Voor extra daglicht is de zwarte gevelbeplating hierlangs geperforeerd, wat tevens subtiel de positie van de ondergelegen entree accentueert. De gevelhoeken zijn zorgvuldig in verstek vervaardigd, wat sterk bijdraagt aan de abstracte aanblik van het gebouw. Het dak is voorzien van pv-panelen. Met witte stripe-signing is esthetisch aansluitend op de structuur van de gevelbeplating groot het logo van EYE aangebracht.

Depot Amsterdam is gerealiseerd door WAD Depots en past in een trend waarin museale collecties onderdak vinden in gesystematiseerd privaat vastgoed in de stedelijke periferie. Het gebouw is Nederlands eerste commerciële bewaarplaats voor cultuurcollecties die speciaal daarvoor volledig nieuw is gebouwd.

Zie ook: Modern Colosseum Den Haag by cepezed – Nederlandse Bouwprijs 2009 voor Kantoorcomplex Westraven by cepezed – The work of cepezed genomineerd voor RIBA International Book Awards 2008 – Nieuw Europees Hoofdkantoor ASICS by cepezed – Daylight Award 2008 voor cepezed – Herbestemming Oude Lekbrug Vianen: Een Circulair Plan by cepezed – The Charity Chair Project: Matthias Weber ONO-chair by cepezed – Nieuw Duurzaam Hoofdkantoor Voor Leefmilieu Brussel by cepezed – Nieuw Hoofdkantoor Genmab Op Utrecht Science Park Met BREEAM Excellent by cepezed – Renovatie DSM-kantoor in Sittard: DSM CiTY by cepezed-Fokkema-Baljon – The Green House: Circulair Paviljoen, Duurzaam Restaurant en Urban Farm in Utrecht by cepezed – De Moreelsebrug (Rabobrug): Fiets- en Voetgangersbrug Tussen Croeselaan en Moreelse Park by cepezed – Nieuwe Duurzame Pier Schiphol by cepezed – De Resident (Ministeries VWS en SZW) in Den Haag by cepezed Geopend door Koning Willem Alexander – Rijkskantoor De Knoop: Duurzame Transformatie Knoopkazerne tot Kantoor en Vergadercentrum by cepezed - Budgetneutraal Gerenoveerd Gemeentehuis Woerden Met Energielabel A+++ by cepezed - Het Duurzaamste Archief Van Nederland: Het Nationaal Archief In Emmen by RVB

Plaats zelf een reactie: